MERAL AKMAN'dan Koronavirüs Günlerinde Keşifler: KALEIDOSCOPE

David Lindley, Türkiye’de büyümüş, burada saz ve ud gibi (bize göre) yerel enstrümanların yanı sıra flemenko gitar çalmayı da öğrenmiş olan Solomon Feldthouse (Sulyman) ile tanışır ve müzik hayatına ikili olarak devam ederler. Evlerinde prova yaparlarken komşuları kemancı Chester Crill’i (Fenrus Epp) birlikte çalmaya ikna ederler. 1966 yılında sıradan rock müzikten sıkılan Chris Darrow gruba geri döner ve davulcu John Vidican da aralarına katılınca “Kaleidoscope” doğar. 

Saykodelik Şehnaz Longa

Kaleidoscope

"Beacon From Mars"

 (1967)

 Epic

Aşağıda hakkında birkaç şey yazmaya çalışacağım Amerikalı grup “Kaleidoscope” ile 2017 yılında Robert Plant’in bir sosyal medya paylaşımı ile tanıştım. Plant grup hakkında şöyle demişti, “İngiltere ve Amerika’da müzikal zihniyet arasındaki farkı görüyorsunuz… çok ileride ve daha da ileriye gidiyor” Açıkçası hangisi ileride, Amerika mı, İngiltere mi, kısmını kısıtlı İngilizcem ile tam olarak anlayamadım ve zaten ben de kültür karşılaştırması hakkında değil Kaleidoscope hakkında yazmak istiyorum. 

Robert Plant’i etkileyen parça, grubun 1968 yılında çıkan, “Beacon From Mars” isimli ikinci albümünden. Bir efsaneye göre albümün asıl ismi “Bacon (Pastırma) From Mars” ama bir yanlış basım sonucu yıllardır “Beacon (Fener) From Mars” olarak biliniyor. Tabi bu tamamen bir şaka da olabilir. Bu albümden Plant’in paylaştığı parçanın ismi “Taxim” ve dinlemeye başladığınızda ezgilerin de ismi kadar tanıdık olduğunu görebilirsiniz. Parçada ve albümün tamamında, cümbüş, saz, tambur, ud, dümbelek, buzuki gibi enstrümanlar kullanılıyor. Bunlara ses veren David Lindley. 
1960’ların ortalarına David Lindley, ki kendisi yaşadığı bölgenin banjo şampiyonu, rakibi yerel bir country grubundan Chris Darrow ile güçlerini birleştirir. Ancak, Darrow bir süre sonra “ben rock yapacağım” deyip yeni grubu “the Floggs” ile yola devam etmeye karar verir. 
Lindley, Türkiye’de büyümüş, burada saz ve ud gibi (bize göre) yerel enstrümanların yanı sıra flemenko gitar çalmayı da öğrenmiş olan Solomon Feldthouse (Sulyman) ile tanışır ve müzik hayatına ikili olarak devam ederler. Evlerinde prova yaparlarken komşuları kemancı Chester Crill’i (Fenrus Epp) birlikte çalmaya ikna ederler. 1966 yılında sıradan rock müzikten sıkılan Chris Darrow gruba geri döner ve davulcu John Vidican da aralarına katılınca “Kaleidoscope” doğar. 
Grubun anlaşması, tamamen demokratik olmak üzerineydi, yani grupta bir lider olmayacak ve her şeye oy birliğiyle karar verilecektir. Böylece ilk albümleri üzerinde çalışmaya başlarlar. Haziran 1967’de ilk albümleri “Side Trips” piyasaya çıkar. Grubun demokratik kararları sonucu tüm elemanlar her türlü müzik aletini çalar. Albümde gitar, banjo, keman, mandolin, saz, buzuki, keman, mandolin, saz, buzuki, dobro, vina, ud, dümbelek, santur, harp, mızıka, klarnet gibi çeşit çeşit müzik aletleri havada uçuşur. Çok da güzel olur, ilerleyen zamanlarda Kaleidoscope “Word Music – Dünya Müziği”nin öncüsü kabul edilecektir. “Word Music” nedir diyenler için Ravi Shankar, Fela Kuti, Tony Allen, Peter Gabriel gibi sanatçıları önerebilirim.
1968 yılında “Beacon From Mars” (albümün isminin kısa hikayesine girişte yer vermiştik) çıkar. Howlin' Wolf’un “Smokestack Lightning” parçasından etkilenen ve albümle aynı ismi taşıyan parça, stüdyoda canlı olarak kaydedilir, içinde barındırdığı uzun ve saykedelik gitar solosu David Lindley tarafından çalınır ve bu soloyu referans göstererek Jimmi Page de Kaleidoscope’u “en sevdiği grup” ilan eder. Ayrıca, Lindley’in konserlerde gitar çalarken Chester Crill’in keman yayını alarak gitar çalmasının ilerleyen zamanlarda Page’i de keman yayı kullanmaya teşvik eden unsurlardan biri olduğu söylenir. Yazının başında bahsettiğim “Taxim” ise Santuri Ethem Efendi’nin "Şehnaz Longa" eserinden uyarlanmıştır.
Darrow’un (yine) gruptan ayrılması üzerine Canned Heat’in ilk versiyonundan bas gitarist “Stuart Brotman” gruba katılır, davulcu John Vidican’ın da grupla yollarını ayırmaya karar vermesi üzerine Little Richard, Johnny Otis ve Ike and Tina Turner gibi sanatçılara eşlik eden “Paul Lagos” gruba katılır. Darrow’un da stüdyo kayıtlarının bir kısmına katıldığı “Incredible! Kaleidoscope” isimli üçüncü albüm 1968 yılında çıkar. 1969 yılında Michelangelo Antonioni'nin Zabriskie Point filmine iki parça hazırlar "Brother Mary" ve "Mickey's Tune" ve Cream ile turneye çıkarlar.
Grubun dördüncü ve son albümü “Bernice” 1970 yılında çıkar. Diğer albümlere göre daha sade ve country etkileri taşıyan bir albümdür. Sonrasında tüm elemanlar kendi yollarına gitmek üzere grubu dağıtırlar. Bundan sonra, birkaç kez tekrar bir araya gelme denemesi yapar ancak bir iki konserden fazlası olmaz. 
Kaleidoscope'un dağılmasından sonra, 
“David Lindley”, Jackson Browne, Warren Zevon, Linda Ronstadt, Curtis Mayfield, James Taylor, David Crosby, Graham Nash, Terry Reid, Dolly Parton, Bob Dylan, Bruce Springsteen, Toto, Rod Stewart ve Joe Walsh gibi sanatçılara eşlik eder. Ry Cooder ve Henry Kaiser ile albümler yapar. Sanatçının, sayısını kendisinin bile bilmediği kadar çok müzik aleti var ve hemen hemen hepsini çalabiliyor.
“Solomon Feldthouse”, 70’lerin başında mücevher yapmaya merak sarar, eserlerini “Renaissance Pleasure Faires” etkinliklerinde sergiler ve tasarımları ile ödüller kazanır. Hali hazırda, Kaliforniya’da yaşıyor, el sanatları ile ilgileniyor ve takılar üretiyor, ayrıca bir flemenko sanatçısı olarak yerel gruplarla performanslarına devam ediyor.
“Chris Darrow”, Kaleydoskop'tan sonra Nitty Gritty Dirt Band'a katılır, daha sonra Bernie Leadon ile birlikte Corvette grubunu kurarlar. Uzun yıllar, Ben Harper, John Stewart, James Taylor, Harry Chapin, Corky Carroll and the Piranha gibi sanatçılara hem müzisyen hem de yapımcı olarak eşlik eder. Maalesef, ocak ayının ortalarında Chris Darrow aramızdan ayrıldı
“Chester Crill” bir süre “Mickey Rat” çizgi roman serisinin yazarlarından biri olur. Ayrıca, efsane çizer “R. Crumb” la birlikte “Armstrong's Pasadenas” için bir taş plak (78 rpm) çıkartırlar ve başarısız olurlar. Ailesinin baskıları yüzünden albümlerde kendi adını kullanmaktan imtina eden Crill, yer aldığı projelerde “Max Budda, Max Buda, Fenrus Epp, Templeton Parcely” gibi isimler kullanıyor.
Kaleidoscope hakkında daha fazla öğrenmek ve dinlemek için:

Kaleidoscope  - Taxim
https://www.youtube.com/watch?v=RfPTsT_38Fc

Kaleidoscope  - Egyptian Garden
https://www.youtube.com/watch?v=O6hRndt4bb8

Solomon Feldthouse 
https://www.youtube.com/watch?v=AGDujTMywAw&fbclid=IwAR0CCau0ZsTYJDasZwFnXMX5Oq7PhF4d7XJcrv3R_PIRpDnwmtKFYq0dAzQ

https://www.youtube.com/watch?v=SDwuIjtzlM8

David Lindley
https://www.youtube.com/watch?v=yLq9HgGP8G8

https://www.youtube.com/watch?v=uOEFNZJDXGM

https://www.youtube.com/watch?v=AGDujTMywAw&fbclid=IwAR0CCau0ZsTYJDasZwFnXMX5Oq7PhF4d7XJcrv3R_PIRpDnwmtKFYq0dAzQ

KAYNAKLAR
http://www.fingercymbals.com/solbio.html 
https://www.pulsatingdream.com/chestercrill1.html
https://twitter.com/robertplant/status/845258910789459968
http://blixa.com/chris-darrow-max-buda/
http://www.pulsatingdream.com/mickey_rat.html