Hafta Sonu Blues Perişan Kütüphanesi'ne Katkı 142

Bu hafta BLUES PERİŞAN KÜTÜPHANESİ'nde MERAL AKMAN yazdı. Çok da iyi oldu... zira benim fantastik edebiyatla pek ilgim olmadığı için bu alanda kitap önerim olamıyordu. Bu nedenle Meral'in bu köşede yazması güzel oldu.  ( Bu arada aman o duymasın, aramızda kalsın. Daha sonraki haftalarda da ara sıra yazmasını çok isterim). 
Meral bu hafta çok güzel bir kitabı bizlere sunuyor. Sizleri şimdi o yazıyla başbaşa bırakıyorum. 
APT

Terry Pratchett
 "Ruh Müziği"
Çeviri: Niran Elçi

Deli Dolu

 ( 2019)

Merkezinde “müzik” olan en fantastik kitaplardan biri hakkında yazmaya çalışacağım. 

Kitabın içeriğine geçmeden önce size kitabın kapağı ve çevirmeni hakkında birkaç çift laf etmek isterim. 

Kapakta, motosikletinin üzerinde tırpanı ile ölüm meleği ve motosikletin etrafında uçan yarasalar tasvir edilmiş. Tahmin edebileceğiniz gibi, kitabın içinde pek çok esere ve sanatçıya olduğu gibi bu da, “Meat Loaf – Bat Out of Hell" albümüne bir gönderme. Kapak bütün dünyada aynı ancak, Deli Dolu yayınları tarafından basılan versiyonunda kullanılan fontlara dikkat ettiniz mi? Yurtdışından aldığım versiyonu basan firmanın aklına Metallica fontları kullanmak hiç gelmemiş ama Deli Dolu yayınları eserin hakkını daha kapaktan vermeye başlamış. 

Kitabın yurtdışı baskısının kapağı

İkinci lafım ise kitabın (ve Diskdünya serisinin diğer kitaplarının) çevirmeni Niran Elçi’ye. Terry Pratchett’i ana dili İngilizce olanlar bile okurken zorlanmalarına rağmen, Niran Elçi nefis bir uyarlama ile her satırın hakkını vererek okumamızı sağlıyor. Kendisiyle şahsen tanışma fırsatım hiç olmadı ama çok sevdiğim eserlere bu değeri kattığı için kendisine çok teşekkür ederim.

Gelelim kitabımıza. Sir Terry Pratchett’in “Ruh Müziği” (Soul Müzik) bir Diskdünya romanı ve diğer romanlar gibi Büyük A'tuin isimli dev kaplumbağanın sırtındaki dört filin (Berilla, Tubul, Büyük Tphon ve Jerakeen) üzerinde dengede duran yassı bir disk olan Diskdünya'da geçiyor. Diskdünya’da yaşananlar Küredünya’dan çok da farklı değil, sadece biraz daha fazla büyü var ve kutuplar gezegenin ortasında bulunuyor.

Kitabın arka kapağı

Kitap Diskdünya sakinlerinden ölümün… pardon ÖLÜM’ÜN… maceralarından biri. 

ÖLÜM’ÜN evlat edindiği Ysabell ve yardımcısı Mort, Diskdünya’da yaşamayı seçmişlerdir, bir aile kurarlar ve kızlarına Dedesinden hiç bahsetmezler. Ancak, Susan’ın, terbiyeli diğer genç hanımlarda olmayan bir özelliği vardır, görünmez olabilir. ÖLÜM bir varoluşsal kriz içinde Görev ve Anlamsızlık ile uğraşırken, ondan boşalan yeri birinin doldurması gerekir. Susan Death, bütün iyi niyetiyle bu görevi yerine getirmeye çalışmaktadır ama evrenin başka planları vardır. Susan ÖLÜM’ÜN torunu olduğunu sindirmeye çalışırken, genç bir arp sanatçısı, “Llamedos’lu İmp Y Celyn” ünlü olma umuduyla Diskdünya’nın en büyük ve hareketli şehirlerinden Ankh-Morpork gelir. Burada Trol davulcu Kireç Mavitaş (Lias Bluestone) ve cüce trompetçi Atlın Atlınoğlu (Glod Glodsson) ile tanışır. Bir süre sonra Imp önce enstrümanını, aniden duvarda beliren ve sonra kaybolan bir dükkandan aldığı, elinden bıraktığı zaman bile çalmaya devam eden bir gitar ile sonra da  adını “Bud” ile değiştirir. Böylece adının tam karşılığı “Bud A Holly” olur.

İç kapaktaki illüstrasyon

Kireç ise kendini Cliff olarak tanıtmaya başlar. Üçlü gece kulüplerinde, konser salonlarında ve arenalarda çalmakta, şehir dışına kasabalar turneye çıkmaktadır. Yaptıkları öyle bir müzikti ki “kaçmakla yetinmeyen, kaçarken bir de banka soyan müzikti. Kol yenlerini kıvırıp yakasının düğmesini açmış hâlde, sırıtarak gümüşleri çalan müzikti. Bu müzik, beyne uğramadan leğen kemiklerinden geçen ve doğruca ayaklara akan müzikti… Bu müzik tamamen kanunsuz, tamamen ölümsüzdü. Ve Disk’in incecik büyü duvarını aşıp yetenekli bir ozanın kollarına indikten sonra, herkesi ele geçirmesi an meselesi oldu…” Sihirbazlar, siyah deri pantolonlar giyerek parmaklarını şıklatmaya ve ayaklarıyla ritim tutmaya, cadılar, eteklerini biraz kısaltıp gözlerine siyah sürmeler çekmeye başlarlar. Bütün bu şöhretin üzerine düşen ufak bir gölge vardı, İmp’in “canlı”nın tersi olması gerekiyordu. Ancak, Susan onu yakalayan ritme yenik düşmüş ve görevini yerine getirememişti, şimdi İmp’e birlikte “içinde taşlar olan müzik” yolculuğuna çıkması ve doğru zamanda işini yapması bekleniyordu. Bundan sonrası müzik, sahne, seçimler ve aşk üzerine hem gerçek hem fantastik bir hikaye…
Diskdünya’da müzik üzerine bir macera için diğer romanları okumadıysanız bile bu maceraya tanık olmanızı tavsiye ederim. “Çünkü içinde taşlar olan müzik, yaşıyor”
Kitapta ima edilen parçalardan derlemeye çalıştığım listeye aşağıdaki linkden ulaşmayı deneyebilirsiniz. 

https://open.spotify.com/playlist/5fucnzybeqk7T8XLCCCWpq?si=pfD5UjznTjC6-kqcxMRLAQ

Meral Akman

Ruh Müziği parçaları 1

Ruh Müziği parçaları 2