İki hafta önce pazartesi gününden bu yana 128 sayfalık bir kitabın anca 71. sayfasına gelebildim. Bu kitabın zor anlaşılabilirliğinden ya da sıkıcılığından değil tam tersine zevkliliğinden. Orhan Kahyaoğlu'nun yeni çıkan ve Tunuslu müzisyen Anouar Brahem'i incelediği kitabı "Duru Derin Çıplak"ı okurken bir yandan da albümleri dinliyorum. İki günde bazen bir albümü dinliyorken iki sayfa falan anca okuyorum. Düne kadar sanatçının 5 albümünü dinledim. Tunus müziğini çağdaş bir yorumla sunan ve Doğu enstrümanı udu bir caza taşıyan Brahem'in 6. albümü "Astrakan Cafe" (2000) ye geldiğimde ise açıkcası biraz sevmemeye başlamıştım. O beş albümdeki cazvari esintiler geri plana gitmişti. Dün albüme ilk adımımı attığımda bu duygu içindeyken, şimdi bir yandan kitap bir yandan da albümü dinleyerek biraz daha ısındım. Bu albümle ilgili Orhan Kahyaoğlu, "İran, Türkistan, Kafkasya, Çeçenistan, Türkmenistan ve Tanzanya coğrafyalarının müzikal kaynaklarına dokunarak; bu coğrafyaların müzik birikiminden hareketle ortaya kendine özgü, kişisel kompozisyonlar çıkarmıştır." diyor.
Kitapta bu albümü analizi yapan Kahyaoğlu, "İyi gözlenirse, İslam müzik ve kültürü içinde bir yol arayışıdır bu." dedikten sonra, "Albümün bazı kompozisyonlarında Arap - Osmanlı geleneğini, müzik modlarını inceleyen, deneyen bir tavır vardır... Albümde Hint müziğine kadar uzanan beklenmedik ezgi ve ritimlere rastlanır..." vurgusunu yapıyor.
Astrakan Cafe albümündeki parçaların isimlerine baktığımızda da bu geniş Orta Doğu ve Asya coğrafyasını görüyoruz. Türkmenistan'ın başkenti "Ashakabad", "Khotan" adlı Brahem bestesinde Çin'e bağlı Türkistan bölgesi, "Karakoam" bestesi Türkmenistan'da bir çöl, "Astara" parçası da İran sınırında bir Azerbaycan kenti, "Dar Es Salam" ise bir Tanzanya kenti, "Mozdok's Train" parçası Rusya'nın Kuzey Kafkasya Federal Bölgesi'nde önemli bir tarihi kalesi olan bir kent olan Mozdok'a yapılan bir tren yolculuğu.
Orta Doğu coğrafyası sadece kent isimleriyle yansımakla kalmıyor albümdeki bir parçada da Brahem "Çingene Kokusu"nu , Roman müziğinin ruhunu yansıtır. Şimdi Kahyaoğlu'nun "Parfum de Gitane " isimli parçayla ilgili vurgusuna kulak verelim: " Türkiyeli bir Roman olan Erköse'nin bu besteye apayrı incelikler taşıdığı izlenir." Anouar Brahem'in "Astrakan Cafe" albümünde klarinet ustamız Barbaros Erköse de tam tekmil yer alıyor.
Hem kitabı okurken hem de Tunuslu müzisyen Udi Anouar Brahem'i dinlerken, kaynayan kazana dönen Orta Doğu aklıma geliyor ve üzülüyorum. Keşke müziğe ve tabi Anouar Brahem gibi çağdaş beyinlerden gelen tınıya kulak verebilsek.
18 Ağustos 2021
saat 23:14
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder