Blues Perişan: 77. Ölüm Yıldönümünde BESSIE SMITH

27 Eylül 2014 Cumartesi

77. Ölüm Yıldönümünde BESSIE SMITH

Müzik dünyasında Bessie Smith’e ithafedilen isim: “Blues’ın İmparatoriçesi”.

Oysa onun yaşamında çektiği acılar ve çileli hayatını noktalayan olayın hazinliğini gözönüne getirirsek, Bessie Smith’e yaşamında hak ettiği “İmparatoriçeliği” hiç kullandırmadığımız gerçeği ortaya çıkar.

1894’te bir bahar günü doğan Tenessee’lı kızın muhteşem bir sesi vardı ama rengi siyahtı. Bu ABD’nin siyah - beyaz ayrımlı ırkçı zihniyetinde Bessie Smith’in ölümüne dek acılarla sürecekti. Bundan 77 yıl önce bir arabanın çarpması sonucu hayata veda edecekti. Ancak bu kaza ölümle sonuçlanmayabilirdi, bunun için de Bessie Smith’in ten renginin beyaz olması yeter de artardı bile. “Nasıl yani araba beyaz tenliye çarpınca bir şey olmaz mı?” diyebilirsiniz. Olayın aslı şöyle, Bessie Smith kazada yaralanıyor ve hastaneye götürülüyor. Ancak bu hastane onu kabul etmiyor, çünkü orası beyazlara hizmet veren bir sağlık merkezi. Yaralı ve kan kaybeden Smith oradan alınıp, sadece siyahlara ait olan uzaktaki bir hastaneye yetiştirilmeye çalışırken, daha fazla direnemiyor ve iç kanamadan ölüyor. Ertesi gün gazeteler ve dünya ayağa kalkmıyor ve yerel bir gazeteye bile layık görülmeyen ufak bir puntolarla “Alkolik ve parasız bir siyah kadın öldü” haberi bile yazılmıyor.

O kaza olmadan önce de beş parasız bir şekilde fakirlerin kaldığı bir evde yaşıyordu, Bessie Smith. 1923 ile 1933 arasında yaptığı, 160 şarkının plağı ile bütün bir müzik tarihine damgasını vuran büyük bir usta mezar taşı bile olmayan yoksullara yakışan bir mezara gömülüyor.

Ella Fitzgerald ve Billie Holiday’den önce caz ve blues müziğin vokal temellerini atan Bessie Smith’i 60'lı yıllarda hatırlayan ve ona bir mezar taşı yaptıran kişi ise Teksaslı bir beyaz kız olacaktı. Bu kızın ismi ise Janis Joplin’den başkası değildi.

Şimdi Bessie Smith’in o mezar taşında

“Dünyanın en büyük blues şarkıcısını hiç bir şey susturamaz”

yazısı yazıyor.

Bessie Smith ismi bugün

“Amerikan müziğinin İmparatoriçesi”

diye ABD’nin gurur hanesine yazılıyor.

Kabul etmiyoruz o bütün dünyanın ezilenlerinin, yoksullarının, siyahıyla, beyazıyla ve sarısı, kızılderilisiyle bütün “Zenci”lerinin gururu.

Blues ve cazın bu muhteşem sesine yani Bessie Smith’i saygıyla anıyoruz.