Sayfalar

17 Ocak 2023 Salı

Polonya'nın Sosyalist Zamanlarından Bir Blues Ustası: TADEUSZ NALEPA



 Geçtiğimiz hafta sonu bir arkadaşımla Macar grubu Omega'dan  bahsetmiştik. Hatta onların İstanbul'da verdiği konserlerine de gittiğini beni kıskandırarak anlatmıştı. 1970'lerde ülkemizde de plakları yayınlanan ve sevilen Omega 1982'de ülkemize gelip, konser veren ilk yabancı grup ünvanını da taşıyordu. Macaristan o dönemlerde sosyalist blok içinde yer alıyordu ve "emperyalist kültür" diye nitelenen bu tarzda müzik yapmaları önem taşıyordu. Bizim ülkede o yıllarda sol çevreler elektro gitarı bile hazmedemezken sosyalist bir ülkede rock yapan bir grubun olması şaşırtıcıydı. Hafızam beni yanıltmıyorsa daha Sovyetler'de bile rock grupları pek görülmezken Omega'nın Macaristan'da bu tarzı 1960'ların sonundan beri yapıyordu. Daha sonraki yıllarda Balkan coğrafyasındaki sosyalist ülkelerde (hele ki Yugoslavya bu konuda hayli bereketlidir) oldukça fazla rock grubu olduğunu görecektim. 

Bu grupların sosyalist ülkelerden çıkıyor olmasının ilginçliğinin dışında bizim merakımızı uyandıran bir başka yanı da müziklerini kendi dillerinde yapıyor olmalarıydı. İngilizce dışında bir dil rock alışkanlıklarına uymuyordu ama Omega'nın Macarca müzik yapması bize de Türkçe rock yapmak konusunda özgüven veriyordu.

Sosyalist ülkelerden çıkan rock gruplarının batıdakilerden bir ayırıcı yanı da klasik müzik eğitiminden gelmeleriydi. Çünkü o ülkelerde devletçi bir ekonomi geçerli olduğu için mesleki bir kabul görmüşlük gerekiyordu. Böyle olunca da müzik konusunda bir hayli akademik düzeyde ve konservatuar eğitimli elemanlar karşımıza çıkıyordu. 

Omega'yı ve sosyalist blok ülkelerindeki rock grupları hakkında bir yazı yazma fikri aklımda yoktu. Bugün Spotify'nin haftalık listesinde yapay zekanın benim için hazırladığı listeye şöyle bir bakayım derken karşıma çıkan Tadeusz Nalepa'nın "Dbaj o Mitosc" şarkısı dikkatimi çekecekti. Hemen ardından bu adamın 1988 tarihli "To Moj Blues" albümünü tam tekmil dinlemeye koyulacaktım. İşte her şey böyle başlayacaktı.

Albüm kapağındaki resmine baktığımda bizim Batu Mutlugil'e benzeyen bir adam vardı. Tadeusz Nalepa'da bizim Batu gibi blues rock yapan bir gitarist ve aynı zamanda vokalist, armonikacı ve besteci. Polonya'nın sosyalist döneminde blues yapan Napela şarkılarını Lehçe söylüyor. Evet ilk duyduğunuz anda vokale alışamıyorsunuz ama gitar ve besteler dünya sahnesindeki bir çok isimle yarışabilecek maharette. 



Nalepa'da sosyalist ülkelerden alışık olduğumuz gibi klasik müzik eğitiminden geliyor. Konservatuar'ın keman, klarnet ve kontrbas bölümlerinden mezun olmuş. 1963'te bir yarışmayala müziğe profesyonel olarak adım atıyor ve 1965'te de Blackout grubunu kurarak rock yapmaya başlıyor. 1968'de bu grup dağılınca Breakout adlı bir grup kurdu . 13 yılda Breakout 10 albüm çıkarmıştı. 1982'de ise kendi grubunu kurarak solo çalışmalara ağırlık verdi.  

Breakout


 Benim dinlediğim "To Moj Blues" albümü Nalepa'nın 1982 ile 1988 arasındaki kayıtlardan oluşan bir ikili albümmüş. Oldukça keyifli 16 parçadan oluşan 1 saat 15 dakikalık bu albümü dinlemenizi tavsiye ederim. 

Sosyalist dönemin sona ermesinden sonrada müziğe devam eden Nalepa, 4 Mart 2007 yılında Varşova'da böbrek rahatsızlığı sebebiyle 63 yaşındayken hayata veda edecekti. 

Polonyalı blues ustası Tadeusz Nalepa ismini bir yere not alın ve dinleyin derim... zira çok keyifli bir buluşma olacak, sizin için. 

Aptulika









Hiç yorum yok:

Yorum Gönder