Rock ve Moda 2 : Pijama Rock

İlk önce pijamanın bir sahne kostümü olarak giyilmesi ile müzikal terim olarak zikredilmesi birbirinden çok farklı. "Kafam karıştı ya bu ne şimdi ? " diyorsanız anlatayım. 

Türkiye'de rock ve pop müziğin öncü isimlerinden Mavi Işıklar, 1960'lı yıllarda konserlere tek tip elbiselerle çıkarak, sahne kostümü konusunda hem öncülük hem de ayrıcalık yaratmışlardır. Haksızlık etmeyelim o yıllarda başka isimler de vardır ama bir grup olarak aynı tip giyinmeleri dikkat çekiciydi. Elbette ki başlangıçta bütün zamanların ufuk açıcı grubu Beatles'ın tarzını yansıttılar. Onlar da aynı tip ceket, ince kravatla sahneye çıktılar ama Mavi Işıklar bunu devamlı yenileyerek farklarını yansıttılar. 1960'ların sonunda çıktıkları bir konserde giydikleri kreasyon izleyenleri kroke edici bir şaşırtıcılıktaydı. 
Konser için salon tıklım tıklım dolmuş, herkes merak içinde konserin başlamasını bekliyor ve vakit gelince perdeler açılıyor. Eskiden tiyatro, sinemalarda perdeler olurdu ve film ya da oyun başlayacağı zaman hafif hafif açılırdı. Bu konserler için de geçerliydi. İşte o Mavi Işıklar konserinde de sahneyi perde açılınca gören seyirci şaşkınlıktan küçük dilini yutacaktı. Çünkü sahnede bulunan Mavi Işıklar grubu tam yekünüyle pijamalıydı. Sadece bununla kalsa iyi sahne dekoru da bir yatak odası haline getirilmişti. Böylece pijama bir rock kostümü haline geliyordu. Açıkcası o pijamalar çizgili miydi, değil miydi orasını bilemem. Bu konuyu Türk Rock tarihi uzmanları açıklar artık, bu konuyu daha uzatıp onlarla papaz olmaya hiç mi hiç niyetim yok. Şimdi oraya bulaşırsam bir çok yerden yok şu arşiv yok şu tarih diye allak bullak ederler beni. Onlara da burada sayfamız açık o detayları yazarlar artık.
Evet Mavi Işıklar, pijamayı bir sahne kostümü haline getirerek bir ilke imza atmışlardır ama onların tarzına "Pijama Rock" diyemeyiz. Nasıl ki aynı dönemde Moğollar deri kaftan giyiyor diye "deri Rock" ya da "Kaftan Rock" diyemeyeceğimiz gibi. Şimdi kalkıp "Jazz Police" adında bir parça yaptığı için Leonard Cohen'e ve Ersen'e "Polis Haydar" şarkısını yaptığı için "Polisiye Rock" diyemeyiz herhalde di mi? 
Bu arada gene Mavi Işıklar'ın pijama kostümüyle sahneye çıktıkları dönemle ilgili bir anektodu anlatayım.  O dönemde Moğollar sahne kostümü olarak deri giyiyorlar. Evet rock ile deri ceket hatta pantolon elbetteki uyumlu ama o yıllarda deri işlenmiş halde değil ve grup bunları işlenmemiş halde alıp sahne kostümü olarak diktiriyormuş. Sahnede hareket halinde konsere başladıklarında hem ter hem de derinin ağır kokusu yayılınca ön kısım bir anda arkalara doğru gidiyormuş. Bu nedenle de kızlar daha çok Mavi Işıklar'ın konserlerine gidiyormuş ve böylece Moğollar için "genç kızların sevgilisi" olma konumu bir anda yitip gidiyormuş. ( Tabi bu daha çok kostümün kullanım kolaylıkları ya da zorlukları üzerine bir moda yazısının konusu. Onu da ayrı bir yazıda işleriz artık.) 

Geçen yazıda "Eşofman Rock" üzerine yazmıştım ve baş kahramanı Ian Gillan'dı. Onun Deep Purple'dan ayrı olduğu yıllarda solo grubu Gillan ile birlikte verdiği konserde tanışmıştık, eşofman kostümüyle. Sonra yıllar geçti ve Ian Gillan tekrar Deep Purple'ın vokaline geçti. Şansa bakın ki bu kadro ile ülkemize gelip, konserler vereceklerdi. İşte bu konserlerde Gillan eşofman giymiyordu ama yıllar içinde giysileri hafifliyordu ve en sonunda bir konserde olan oldu. Şu aşağıda gördüğünüz şekle dönüverdi ve artık Gillan sahnede pijamalıydı. 

Bir gün bu konuyu Deep Purple'ın Türkiye'deki konserlerini organize eden "Major Müzik"te çalışan arkadaşım Mustafa Arslan'a "Yahu Gillan'ın bu giysileri nedir yahu" diye dert yandım. Mustafa tabi Gillan'a laf söyletmez ama benim de ne kadar Gillan'a hayran olduğumu bilir. Dolayısıyla beni de bozmadan "Kıyafet sevmiyor sanırım." dedi ve o meşhur hınzır gülüşünü atıverdi. Geçen yazımın altına da şu yorumu yapacaktı Mustafa, "Adam kendini çok aştı merak etme. Kıbrısta kuliste yalnız başına çırılçıplak oturup bekledi sahnesini ve ihramvari bir entari geçirip çıktı sahneye. Kıyafet sevmiyor sanırım, bu moda yazını da okusa yere düşer belki :))) " 
Aslında bizimde yazma sebebimiz biraz gülümsemek, yoksa Gillan'a laf söylemek ne haddimize hele ben onun vokalinin olmadığı bir hard rock sahnesini düşünemem bile.

Şimdi Mavi Işıklar da pijama giydi peki onlara neden "pijama rock" demiyorsun? dediğinizi duyar gibiyim. Şimdi yukardaki Ian Gillan resmine bir bakın, sadece pijama giymekle kalmamış, ayaklarında da terlik falan yok, yani yalınayak. ( Mavi Işıklar'ın o dönemdeki resmini bulamadım ama mutlaka bir terlik vardır. O dönemin adabı gereği) Tabi hard rock vokalinin efsanesine de kalkıp, "Pijama Rock" yapıyor diyemeyiz. Ama böyle bir tarz çıkarsa ondan bilinir ona göre. 
Bu arada pijamanın iade i itibarını kazandırdığı için Ian Gillan'a bir minnet de borçuyum hani. (Bakınız Moda ve Rock: Eşofman Rock yazım) 

Geçen yazımda Meral Akman hatırlatmıştı Frank Zappa'nın da bu konuda "Po - Jama People " isimli bir parçası varmış. Yazıyı okurken onu da çalıp eşlik ettirebilirsiniz. 

Bu moda yazıları acayip bir şeymiş hani. Bir yeni yazıya başlıyorsun ardından bir başka konunun kapısı açılıyor. Hani Ian Gillan sadece pijama ile değil yalınayaklada sahnede olduğunu hem görsel hem de yazı vasıtasıyla belirtmiştim ya, evet bir de sahneye çıplak ayakla çıkanlar vardır. Bir sonraki moda yazımda da o konudan bahsedeceğim. 
Şimdilik bu kadar.


Aptulika
moda yazarı 
Roma - Manifaturacılar Çarşısı, Mayıs 2020

Notlar:
* Ian Gillan her şeye rağmen olağanüstü bir sestir.
* Bu yazıyı bir müzik yazarı olarak değil, tamamen bir moda yazarı olarak kaleme aldım. ( Bir önceki yazıdan kalan ve tekrar eden not)
*Rock ve Metal tişört yapan firmalara bir önerim olacak. Rock grupları logolu veya görselli pijamalar yapabilirler. Böylece yeni bir kulvar açılabilir. Bu aklı verdiğim için danışmanlık ücreti olarak ufak bir meblağ verirlerse çok güzel harcarım. Hem böylece Pijama Rock konusunda benim de ismim olur hani.