Sayfalar

14 Mart 2019 Perşembe

Hafta Sonu Blues Perişan Kütüphanesi'ne Katkı 96


Knut Hamsun
"Açlık"
Çevirmen: Ahmet Cemal
Can Yayınları 
(2. Basım: 1984)


Sanki kitabın ismine yönelik olarak yazının görselini özellikle ( Photoshop yoluyla) yıprattığımı düşünebilirsiniz ama hiç öyle değil. Zaten kalkıp bunun için uğraşacak vaktim de yoktu hani. Bunu annemin evine gidip, hem kendi hem de rahmetli babamın kitaplarını toparlarken buldum. Knut Hamsun'un bu kitabını babam 1984 yılında almış ve okumuştu. Kütüphanede dursa da ben pek ilgilenmemiştim. 1970'lerde "best seller" kategorisinde ülkemizde değer gören bu kitap, ilk baskısını 1973 yılında Altın Kitaplar'dan yapmıştı. Çocukluğumda cafcaflı kapağı ve gazete dergilerde reklamıyla o yılların moda kitabı diye babamın bu kitabıyla pek ilgilenmemiştim. Bir de ismi sıkıntılı gelmişti ve Afrika'da yaşanan bir açlığı anlatıyor sanmıştım. 
Hem kitabın hem de yazarın ismi nedense aklımda kalmıştı. İşin komik yanı da Knut Hamsun'u 1970'lerin bir roman yazarı sanıyordum. İtiraf edeyim ki bu yanılgım beş yıl öncesine kadar da sürdü. Şimdi dikkatli durun yeni bir bomba geliyor, resimde gördüğünüz kitabın yıpranmışlığı benim sayemdedir. İçini açıp okumadığım, hadi ondan da vazgeçelim, merak edip, arka kapaktaki tanıtımını da okumadığım kitabı nasıl yıpratmış olurum? Kitabın kapağını yapan Sema Ilgaz Temel'in çizimine bakıp, incelemek hatta milaj kağıdı ile üzerinden geçip, çizgi çalışması yapmaya varana kadar bir dizi mesaim olacaktı. 

Knut Hamsun'un 1970'lerin değil, 1859 ile 1952 yılları arasında yaşamış olan bir yazar olduğunu anlamam beş yıl önce olmuştu dedim ama bu sefer de bana Alman bir yazar gibi gelecekti. "Açlık" romanını, 4 ay önce okumamla Alman değil Norveçli bir yazar olduğunu iyiden iyiye kavrayacaktım. Bu kuzeyin soğuk ülkesinin edebiyatı benim için hep ilgi çekici ve farklı olmuştu. Norveç edebiyatı ile ilk güzel bağı oluşturan Henrik İbsen'di. Knut Hamsun ise başta İbsen olmak üzere varolan geleneksel yazım söylemine karşı çıkarak daha yenilikçi bir tavır ortaya koyuyor. "Açlık" eseriyle roman tekniğine yeni biçem getiren Hamsun için eleştirmenler kendisini James Joyce ve Proust'un öncüsü diye de gösteriyorlarmış. 

Knut Hamsun'un "Açlık" romanında genç bir yazarın parasızlık yüzünden çektiği açlığın evrelerini ve bu durumdan kurtulup yazarak hayatını sürdürme isteğini işliyor.  Bu yapılırken de dönemin sosyal yapısı ve toplum düzeni eleştiriliyor. Romanın başından sonuna açlık var ama acıklı ya da didaktik bir toplum eleştirisi de yok.  Hatta bazen yazı yazdığı kağıdın veya talaşın açlığı bastırmak için gıda maddesine dönüştüğü mizahi bölümler de var. 

Romanın konusundan da anlaşılacağı gibi Knut Hamsun, "Açlık" romanında kendi yazarlık serüveninin başındaki tanınmamış ve parasız kaldığı dönemlerin izlerini sürmüş. Roman tekniğine getirdiği yeni yaklaşımla kendinden sonra gelen yazarları da etkileyen Hamsun romanında modern dönemi hazırlayan Freud ve Nietzsche gibi düşünce insanlarının birikimini epik bir anlatımla serüvene döndürüyor. 

Aptulika
  

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder