Janis Joplin 70 yaşında

Müzik tarihinin en önemli ismi  Janis Joplin 19 Ocak 1943’te Teksas’ın Porth Arthur kasabasında dağmuştu. Joplin, yaşasaydı bugün 71 yaşına adım atmış olacaktı.

Frank Zappa, kendisiyle yapılan bir ropörtajda,“Çok ünlüyüm ama müziğimi tanıyanların sayısı beni tuvalette otururken gösteren posterimi tanıyanların sayısının çok altında kalıyor” demişti. Popüler kültürün müziği magazinleştirmesi alışkanlığı müziği bir metaya döndürüyor. Çoğu kez de o müzik insanlarının öneminin her daim ıskalanması sonucuyla yüzyüze kalıyoruz. Bugün Queen denilince akla hemen Freddie Mercury gelir. Ancak bu akla geliş onun vokalinin değerinden çok üzerine yüklenen imajdandır ve hem Queen hem de onun sesi bir güzel taça atılacaktır. 

Yazının başlığında yazdığım “Janis Joplin 70 yaşında” ibaresi içindeki “keşke” ile ifade edilecek bir özlemden kaynaklanır. Keşke yasasaydı ve bugün 70 yaşına gelseydi de Janis Joplin’in asıl önemli olan yanlarını hissedebilseydik. O debdebeli masalların ardında kalan şöhretle eşdeğer sona tam gaz giden fırtınalı yaşamın ardında muhafazar yapılı Teksas’lı kızın siyahların blues müziğine duyduğu tutkuyu hep göz ardı ederiz. ABD’nin ırkçı politikalarında siyahların müziğinin yok sayılması çok da eski değildir. O dönemde işte bu Teksas’lı kızın çıkıp, siyahların müziğini beyazların suratına bir şamar gibi vurması bence bütün magazine efsanelerinden daha değerlidir.

Janis Joplin’in çabasıyla Bessie Smith’in müzik tarihindeki önemi hak ettiği yeri bulacaktı. O bu vefa örneğini verirken keyfi yerinde bir beyaz olmak yerine siyahi Bessie Smith’in çektiği acıları da devralacaktı.

Janis Joplin’inin yarın doğum günü. Bundan 70 yıl önce Teksas’ın Porth Arthur kasabasında doğmuştu. Onu kaybedeli 44 yıl olmuş ama eski kayıtları hala piyasaya çıkıyor ve yoğun olarak talep ediliyor.  Onun ölümünden çok sonraları doğmuş olan kadın vokaller de günümüz müzik sahnesinde onun ekolünün izinde. 

Yazı ve çizgi APTÜLİKA
aptulelcioglu@gmail.com